Nội dung bài viết
Cách Quy Nhơn tầm khoảng 50km về hướng Tây Bắc, một di tích cổ được tọa lạc tại đây, đấy chính là Lăng Mai Xuân Thưởng. Là một di tích lịch sử ghi lại dấu ấn hào hùng của dân tộc, Lăng Mai Xuân Thưởng sẽ đưa du khách ngược dòng lịch sử để sống với tinh thần thượng võ, ý chí đấu tranh kiên cường, bất khuất gìn giữ quê hương của vị anh hùng hào kiệt.
Mai Xuân Thưởng (1960-1887) là một người con của thôn Phú Lạc, xã Bình Thành, huyện Tuy Viễn (nay thuộc xã Bình Thành, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định). Cha ông là Mai Xuân Tín, từng làm Bố chính tỉnh Cao Bằng; mẹ là bà Huỳnh Thị Nguyệt, con một nhà quyền quý trong làng.
Thuở nhỏ, ông là một người vô cùng thông minh, ham học. Năm lên 6 tuổi, cha mất sớm, ông lớn lên dưới sự nuôi dạy của mẹ và của tú tài Lê Duy Cung, nên đều giỏi cả văn lẫn võ. Năm 1878, Xuân Thưởng thi đỗ tú tài.
Đầu tháng 5 năm Ất Dậu (tháng 7 năm 1885), nổ ra cuộc phản công của phe chủ chiến ở Kinh thành Huế, khi ấy ở Bình Định đang diễn ra kỳ thi Hương. Đến khi nghe tin Tôn Thất Thuyết phò vua Hàm Nghi chạy ra Quảng Trị, xuống dụ Cần vương, mấy nghìn sĩ tử liền bỏ thi, trở về quê tụ nghĩa.
Ở lại thi tiếp, chỉ còn 8 người và tất cả đều trúng tuyển cử nhân, trong số đó có Mai Xuân Thưởng. Thi đỗ xong, Mai Xuân Thưởng trở về quê Phú Lạc chiêu mộ nghĩa sĩ, lập căn cứ ở Hòn Sưng (nay thuộc thôn Phú Lạc, xã Bình Thành, huyện Tây Sơn).
Vào thế kỷ 19, trên quê hương Bình Định và Phú Yên, các nhân sĩ: Đào Doãn Địch, Bùi Điền, Lê Khanh, Nguyễn Đức Nhuận, Tăng Bạt Hổ, Mai Xuân Thưởng… là những gương mặt yêu nước tiêu biểu trong phong trào chống Pháp. Và, Mai Xuân Thưởng là một trong những thủ lĩnh chủ chốt đầy uy tín và trách nhiệm của phong trào Cần Vương chống Pháp thời bấy giờ.
Sau khi ông mất, thi hài của ông được nhân dân đem về quê nhà để mai táng, thôn Phú Lạc, trên một gò thuộc xứ Cây Muồng, nơi mà cha ông đã yên nghỉ. 80 năm sau, vào năm 1961, nhà thơ Quách Tấn đã đứng ra vận động xây dựng lăng mộ nhà yêu nước. Địa điểm được chọn để xây lăng Mai Xuân Thưởng là ở trên một quả đồi cao thuộc thôn Hoà Sơn, xã Hoà Bình, ngay quốc lộ 19, rất thuận tiện cho việc thăm viếng.
Lăng Mai Xuân Thưởng được xây dựng theo lối kiến trúc cổ để tưởng nhớ nhà yêu nước, lãnh tụ xuất sắc trong phong trào Cần Vương kháng Pháp tại Bình Định. Với sự hiên ngang, bất khuất, nhà yêu nước Mai Xuân Thưởng được biết đến với những giai thoại bất hủ và ông đã được hậu thế nhớ ơn bằng việc xây cất nơi an nghĩ khang trang. Lăng xây dựng vào năm 1961 nằm dưới chân núi ngang và đã được Bộ Văn hóa – Thông tin xếp hạng di tích lịch sử cấp nhà nước vào năm 1995. Năm 2007 UBND tỉnh quy hoạch mở mang khu di tích để xây dựng điện thờ và trùng tu lăng với diện tích là 9.764m2.
Kiến trúc mộ Mai Xuân Thưởng được thiết kế theo kiểu lăng, gồm hai phần lăng và mộ. Cổng xây bốn trụ vuông, hai trụ giữa cao, hai trụ bên thấp. Sau cổng thiết kế kiểu tam cấp, dốc dần về phía lăng với 27 bậc, hai bên có bề thành đắp nổi hình sống trâu. Phía sau lăng là một bình phong dùng làm bàn thờ. Khuôn viên kiến trúc, nhìn bề ngoài mang dáng dấp của kiến trúc đình chùa Trung Quốc, một sự vay mượn trong kiến trúc đình chùa ở vùng này
Lăng mộ được xây cất trông đơn giản nhưng khung cảnh nơi đây lại rất trang nghiêm. Hàng năm, đến ngày 15 tháng 4 âm lịch, nhân dân Tây Sơn và dòng họ đều tổ chức lễ dâng hương trước lăng mộ Ông. Lăng Mai Xuân Thưởng đã được Bộ Văn hóa – Thông tin công nhận là di tích lịch sử ngày 20 tháng 4 năm 1995.
Đến với nơi đây, du khách sẽ được thả hồn vào không gian yên bình. Bên cạnh đó còn biết thêm về một thời lịch sử hào hùng của dân tộc – thời kì kháng chiến chống Pháp qua lời kể các cụ.
Tham khảo thêm các chương trình tour 1 ngày Quy Nhơn – Phú Yên 2023
Tour Quy Nhơn – city tour 1 ngày
Tour Kỳ Co – Hòn Khô – Eo Gió 1 ngày
Tour Bảo tàng Quang Trung – Hầm Hô
Tour Hòn Khô ( đón tại bến thuyền)
Tour Kỳ Co ( đón tại bến thuyền)
Tour Hòn Khô – Eo Gió – Trung Lương 1 ngày
Tour Kỳ Co – Eo Gió – Trung Lương 1 ngày